piątek, 14 grudnia 2012

WEIHNACHTEN czyli ŚWIĘTA BOŻEGO NARODZENIA w NIEMCZECH

Das Leben ohne Feste ist wie eine weite Reise ohne Wirtshaus.
DEMOKRIT                      
                    
(Życie bez Świąt jest jak długa droga bez zajazdów, 
w których podróżny mógłby się pokrzepić i odpocząć).

 
WEIHNACHTEN czyli ŚWIĘTA BOŻEGO NARODZENIA w NIEMCZECH

Już cztery tygodnie przed świętami rozpoczyna się ADVENT – radosny czas oczekiwania na Boże Narodzenie. Przygotowuje się wtedy wieniec adwentowy ADVENTSKRANZ z czterema czerwonymi świecami, które symbolizują cztery niedziele adwentowe. W każdą niedzielę zapala się jedną świecę, aż do Wigilii, kiedy to na wieńcu płoną wszystkie cztery świece.

Advent, Advent ein Lichtlein brennt
erst eins
dann zwei
dann drei
dann vier
dann steht das Christkind vor der Tür.

1 grudnia dzieci otrzymują specjalne kalendarze adwentowe – ADVENTSKALENDER z małymi okienkami, których jest 24. Każdego dnia, aż do Wigilii można otworzyć tylko jedno okienko, w którym ukryta jest słodka niespodzianka. Takie radosne oczekiwanie na święta uczy także cierpliwości.

Podczas adwentu w wielu niemieckich miastach organizowane są kolorowe jarmarki bożonarodzeniowe. WEIHNACHTSMARKT – świąteczny kram - to niemiecka tradycja. Największe i najpiękniejsze znajdują się w Dreźnie, Berlinie, Akwizgranie oraz Norymberdze. Kramiki kuszą słodkościami: pachnącymi piernikami, migdałami, orzechami, marcepanem. Nie może oczywiście zabraknąć kiełbasek i grzanego wina. Na jarmarku można także kupić gwiazdkowe prezenty dla całej rodziny.

6 grudnia to NIKOLAUSTAG. Wieczorem, przed tym szczególnym dniem, dzieci „pucują” starannie swoje buty i stawiają je pod drzwiami lub na parapecie okiennym. Rano w butach czekają prezenty od Mikołaja, który czasami przybywa z swoim pomocnikiem.
KNECHT RUPRECHT bo tak ów pomocnik się nazywa, ma często rózgę, którą może ukarać za niegrzeczne zachowanie. Niektórzy zostawiają na stole talerz - DER TELLER, w którym następnego dnia znajdą się słodkości.

Już na początku grudnia wypieka się pyszne ciasteczka – PLÄTZCHEN w kształcie choinek, gwiazdek, serduszek, które można podjadać aż do świąt.

Backe, backe, Mond und Sterne,
Plötzchen haben Kinder gerne.
Mmm, wies riecht im ganzen Haus –
wir schlecken auch die Schüssel aus ! 

Na świątecznym stole nie może zabraknąć także strucli z migdałami czy orzechami WEIHNACHTSSTOLLEN, przepysznych pierniczków zwanych LEBKUCHEN lub PFEFFERKUCHEN, oraz ciasteczek korzennych SPEKULATIUS.

A oto przepis na migdałowe ciasteczka korzenne MANDELSPEKULATIUS
  • 250 g masła
  • szczypta soli i zmielonej gałki muszkatołowej
  • 300 g cukru
  • 500 g mąki
  • 100 g masy marcepanowej
  • 100 g płatków migdałowych
  • 1 jajko
  • 2 łyżki cynamonu
  • pół łyżeczki kardamonu
Masło ugniatamy z cukrem i masą marcepanową. Dodajemy jajko, przyprawy oraz przesianą mąkę i wszystko razem ugniatamy. Przygotowane ciasto wstawiamy do lodówki na 2 godziny. Piekarnik podgrzewamy do 200 stopni. Foremki na ciasteczka smarujemy mąką i posypujemy płatkami migdałów. Odciskamy ciasteczka za pomocą foremek i układamy na blaszce. Pieczemy około 15 minut. Smacznego! oraz Guten Appetit !

W Niemczech nie ma zwyczaju poszczenia w Wieczór Wigilijny. 24 grudnia serwuje się zazwyczaj pieczoną gęś, kaczkę lub indyka.

Dużo uwagi poświęca się świątecznym dekoracjom. Najważniejsza jest oczywiście choinka – DER WEIHNACHTSBAUM, CHRISTBAUM lub TANNENBAUM. Kto wymyślił choinki? - pytał pan Gałczyński w jednym ze swoich wierszy. Otóż zwyczaj strojenia drzewka wywodzi się właśnie z Niemiec! Dawniej przystrajano mieszkania zielonymi gałązkami, które miały symbolizować ponowne odradzanie się natury po srogiej zimie. Mówiono wtedy:
Wer kein grün Tannreis
steck in sein Haus
der meint, er lebt das Jahr nicht aus.
( Kto nie ma zielonej gałązki jodły w domu, ten roku dobrze nie przeżyje... )

Później pojawiły się choinki, które zdobiono jabłkami, orzechami i słomianymi gwiazdkami. Na gałązkach umieszczano płonące świece i śpiewano kolędy.

Jedną z najpiękniejszych kolęd, która wywodzi się z niemieckiego obszaru językowego jest:
„Cicha Noc, Święta Noc“ – STILLE NACHT, HEILIGE NACHT
Słowa kolędy napisał Joseph Mohr – wikary w austriackim miasteczku Oberndorf bei Salzburg, w 1816 roku. Kolęda została przetłumaczona na ponad 300 języków.

Pod drzewkiem stawia się często żłobek – WEIHNACHTSKRIPPE. Pod choinką znajdują się także prezenty, które przynosi WEIHNACHTSMANN lub CHRISTKIND.

Nieodłącznym elementem świąt są oczywiście życzenia.

Dlatego wszystkim przyjaciołom Wydawnictwa LektorKlett życzymy:

FROHE WIHNACHTEN!
WESOŁYCH ŚWIĄT!

Katarzyna Sroka